Oeko-Tex standard 100 - najważniejszy certyfikat tekstyliów domowych

Co daje certyfikat Oeko-Tex standard 100 i dlaczego warto kupować certyfikowane produkty? Choć niewielu o tym wie, jest to najważniejszy certyfikat i wyznacznik jakości użytych surowców nie tylko dla tekstyliów domowych, ale także wszystkich produktów tekstylnych mających kontakt ze skórą człowieka.

Czym jest certyfikat Oeko Tex 100?

Idea certyfikacji produktów oraz badan produktów tekstylnych powstała w 1992 roku w wyniku wspólnego projektu instytutów Hohenstein w Niemczech, oraz Instytut Ekologii, Technologii i Innowacji ÖTI w Austrii. Celem wprowadzenia certyfikacji produktów było:

• wyróżnienie produktów spełniające ścisłe kryteria jakościowe i pozbawionych substancji szkodliwych
• standaryzacja kryteriów oceny i certyfikacji produktów włókienniczych niezależnie od miejsca produkcji
• ograniczanie dostępności tekstyliów wyprodukowanych przy użyciu substancji szkodliwych dla zdrowia i niebezpiecznych przy długotrwałym kontakcie ze skórą
• wzrost świadomości końcowych użytkowników produktów tekstylnych poprzez oznaczanie produktów spełniające kryteria spójnym znakiem potwierdzającym spełnienie wymagań standardu

Prowadzone działania i popularyzacja standardu w europie i na świecie spełniły założenia projektu, a oznaczenie Tekstylia Godne Zaufania Oeko-Tex 100 stało się synonimem jakości użytych surowców oraz bezpieczeństwa zdrowotnego.

Oznaczenie produktów logo standardu bezpieczeństwa produktów tekstylnych w obecnych czasach jest czymś naturalnym, a jego brak wzbudza obawy konsumentów. Od początku istnienia wydano już ponad 120 tysięcy certyfikatów, swoje produkty poddało certyfikacji ponad 10 000 firm włókienniczych zlokalizowanych w 85 krajach świata. Projekt instytutów przeobraził się w stowarzyszenie International Association for Research and Testing in the Field of Textile Ecology OEKO-TEX® i ma siedzibę w Szwajcarii.

Jak wygląda proces certyfikacji według Oeko-Tex?

Sam proces certyfikacji polega na przeprowadzeniu badań laboratoryjnych wszystkich elementów produktu tekstylnego w tym: tkanin i materiałów, nici i dodatków w tym guzików, suwaków, zatrzasków, zapinek, nitów itp. Badanie jest wieloetapowe i polega na:

• sprawdzeniu dokumentacji dotyczących procesu produkcji oraz pochodzenia użytych do produkcji surowców
• przeprowadzeniu badań próbek dostarczonych przez producentów
• przeprowadzeniu badań próbek produktów dostępnych przed wprowadzeniem do obrotu
• przeprowadzaniu wyrywkowych badań produktów pozyskanych ze źródeł niezależnych od certyfikowanych firm (dostępnych w obrocie handlowym)

Aby produkt uzyskał walidację i certyfikat, uzyskane wyniki badań laboratoryjnych próbek muszą mieścić się poniżej wartości granicznych określonych przez normy standardu. Badania laboratoryjne przeprowadzane są na obecność lub krytyczną zawartość szkodliwych substancji chemicznych w tym min:

• formaldehyd wolny i częściowo związany
• ekstrahowane metale ciężkie i pestycydy
• chlorowane fenole, ftalany i organiczne związki cyny
• barwniki zawierające odszczepialne aryloaminy, kancerogenne i alergogenne
• chlorowane benzeny i tolueny i węglowodory aromatyczne
• pozostałości rozpuszczalników i środków powierzchniowo czynnych
• związki per- i polifluorowane oraz stabilizatory UV

Oprócz substancji niebezpiecznych oceniana jest także inne czynniki organoleptyczne takie jak zapachy obce, odporność na odbarwienie przez wodę, pot oraz ślinę, które mogą negatywnie wpływać na zdrowie użytkownika.

Niebezpieczne substancje mogą wywoływać reakcje alergiczne przy kontakcie ze skórą, ale także w przypadku najmłodszych mogą być transportowane do organizmu poprzez przewód pokarmowy, gdzie nośnikiem jest ślina lub przedostawać się razem z wdychanym powietrzem. To kolejny powód, aby w przypadku produktów przeznaczonych dla dzieci używać i otaczać się tylko tymi posiadającymi certyfikat.

Zasady certyfikacji oraz zakres badań związków podlegających oznaczeniu można znaleźć w specyfikacji standardu Oeko-Tex 100 na stronie Stowarzyszenia Oeko-Tex https://www.oeko-tex.com (wersja angielska/niemiecka/chińska) oraz Instytutu Włókiennictwa https://lit.lukasiewicz.gov.pl(wersja angielska i polska).

W zależności od przeznaczenia oraz częstotliwości potencjalnego kontaktu ze skórą certyfikowane produkty tekstylne zostały podzielone na klasy. Klasa I obejmuje największe wymagania standardu, klasa IV wymagania podstawowe.

• Klasa I obejmuje produkty włókiennicze dla niemowlaków i dzieci do lat 3, których powierzchnia ma bezpośredni kontakt ze skórą (bielizna, pościel niemowlęca, pościele dziecięce, poszewki, kołderki i poduszki dla dzieci, zabawki tekstylne)
• Klasa II obejmuje wyroby tekstylne, których duża powierzchnia ma ciągły kontakt ze skórą (bielizna osobista, skarpetki, bluzki, czapki, koce, pościel)
• Klasa III wyroby tekstylne mające niewielki lub ograniczony kontakt ze skórą (kurtki, płaszcze odzież zewnętrzna)
• Klasa IV tekstylia mające okazjonalny kontakt ze skórą (obrusy, firanki, obicia mebli, elementy wyposażenia wnętrz)

Całość procesu certyfikacji kończy stworzenie raportu z badań oraz wydanie certyfikatu, w którym wymieniony jest numer protokołu badań, zakres produktów objętych certyfikatem, klasę certyfikowanych produktów, informacje o braku prawnie zakazanych substancji, datę wydania certyfikatu i datę ważności, oraz pieczęć i podpisy wydawców. Poniżej przykładowy certyfikat jednego z naszych partnerów.

Przykładowy certyfikat Oeko-Tex 100

Kto bada i certyfikuje tekstylia?

Stowarzyszenie OEKO-TEX® Association współpracuje ściśle z większością laboratoriów, jednostek naukowych i instytutów związanych z przemysłem włókienniczym na całym świecie. Uzyskane certyfikaty w jednostkach krajowych ze względu na jednolity standard badań i certyfikacji uprawnia do używania go na całym świecie. Do najważniejszych jednostek certyfikujących tekstylia w europie można zaliczyć:

• AITEX (Textile Industry Research Association) - Hiszpania
• Centrocot - Włochy
• IFHT - Francja
• Hohenstein Textile Testing Institute (HTTI)- Niemcy
• Shirley Technologies Limited - Wielka Brytania
• ÖTI - Institute for Ecology, Technology and Innovation - Austria
• Centexbel - Belgia
• Instytut Włókiennictwa (IW)- Polska

Warto pamiętać, aby sprawdzać na etykiecie obecność numeru certyfikatu i nazwę jednostki badawczej. W kontekście szerokiego dostępu do towarów w ramach Unii Europejskiej informacja o jednostce certyfikującej jest jedną z podstawowych umieszczanych na etykietach produktów certyfikowanych.

Zdarza się, że część towarów zostaje oznaczona wyłącznie logo certyfikatu, natomiast nie ma żadnych informacji o numerze i wydawcy. Takie niekompletne oznaczenie oznacza, że produkt najprawdopodobniej nie spełnia standardu, a jego stosowanie niesie ze sobą spore ryzyko.

Warto też wiedzieć, że wydany certyfikat ma swoją ważność i wydawany jest najczęściej na okres 1 lub maksymalnie 2 lat. Po tym czasie producent tekstyliów może wystąpić o ponowną certyfikację i go przedłużyć.

Jak oznaczane są certyfikowane tekstylia?

Oznaczenie produktów tekstylnych certyfikowanych według standardu Oeko-Tex odbywa się za pomocą znaku graficznego (etykiety) zawierającej logo standardu, numer certyfikatu oraz nazwę Instytutu bądź akredytowanej jednostki badawczej wydawcy. Takie logo umieszczane jest zazwyczaj na etykiecie handlowej produktu lub opakowaniu, jako wszywka, jako osobna metka lub wkładka.

W listopadzie 2022 r. została wprowadzona nowa szata graficzna znaku i etykiety OEKO-TEX®. Dotychczasowe etykiety mogą być używane do końca 2024 roku. Poniżej prezentujemy nową etykietę certyfikatu OEKO-TEX®

Nowe oznaczenie zawiera następujące elementy: a) nowe logo standardu OEKO-TEX 100, c) jednostka certyfikująca, d) numer certyfikatu, e) kod QR z zakodowanym numerem certyfikatu oraz jednostką certyfikującą, f) adres strony standardu Oeko-Tex

W okresie od października 2016 do listopada 2022 certyfikowane produkty oznaczane były, etykietą standardu Oeko-Tex 100 pokazaną poniżej.

Etykieta certyfikatu Oeko-Tex standard 100 (obowiązywała od 10.2016 do 11.2022)

Poniżej prezentujemy najstarszy wzór oznaczenia standardu OEKO-TEX, który występował w obrocie przed 2016 rokiem funkcjonujący w obiegu do dnia dzisiejszego:

Etykieta certyfikatu Oeko-Tex standard 100 (obowiązywała do 10.2016)

Zmiana graficzna nie powoduje wygaszenia lub unieważnienia certyfikatu wystawionych w przeszłości. Obecność produktów ze starym logo organizacji może wynikać z wydłużonego łańcucha dostaw i dystrybucji produktów.

Jak sprawdzić ważność certyfikatu Oeko-Tex?

Aby sprawdzić, czy certyfikat produktu jest ważny, wystarczy odwiedzić stronę internetową organizacji (w wersji angielskiej)

i wprowadzić numer certyfikatu (Enter label number) i kliknąć sprawdź jego ważności (Check)

W zależności od wyniku sprawdzenia możemy otrzymać trzy rodzaje odpowiedzi. Pierwsza z nich to informacja, że certyfikat jest ważny z podaną, klasą certyfikacji oraz zakresem certyfikowanych produktów.

Druga z możliwości to informacja, że ważność certyfikatu jest w trakcie weryfikacji. Taki wynik sprawdzenia dotyczy sytuacji, gdzie ważność certyfikatu wygasa lub wygasła, ale produkt jest w trakcie powtórnej certyfikacji.

Trzecia opcja to informacja, że certyfikat nie jest już ważny. Oznacza to, że certyfikat wygasł i nie został odnowiony.

Inne oznaczenia standardu certyfikacji

Szczególna specyfika pisowni w krajach niemieckojęzycznych i skandynawskich sprawia, że można spotkać również etykiety z odmienną pisownią oznaczenia standardu Oeko-Tex 100. Oznaczenie Öko-Tex 100 występuje na produktach pochodzących z Niemiec, Austrii oraz Szwajcarii.

W krajach skandynawskich będzie to Øko-Tex 100. Zarówno pierwsze jak i drugie oznaczenie jest równoważne i dotyczy standaryzacji stowarzyszenia Oeko-Tex. Informacje na etykiecie są też tłumaczone na języki krajów wystawcy.

Ze względu na możliwości nadruku oprócz kolorowej prezentowanej powyżej dopuszcza się także stosowanie etykiety w odcieniach szarości. Sam wygląd etykiety nie zmienia się, a kolory zostają zastąpione skalą szarości.

Jakie tekstylia powinny mieć certyfikat Oeko-Tex 100

Zgodnie z ideą certyfikacji w poszczególnych klasach można oznaczać wszystkie produkty tekstylne. Zarówno pościele, kołdry, poduszki, narzuty, koce, ręczniki jak i bielizna, ubrania czy elementy wyposażenia wnętrz.

Dla każdego z nas kryteria oraz zakres produktów, dla których certyfikat Oeko-Tex 100 jest absolutnym "must have" Z punktu widzenia bezpieczeństwa najmłodszych powinniśmy sami określić, które produkty używane przez nasze dzieci powinny być certyfikowane. Naszą listę rekomendacji prezentujemy poniżej:

• zawsze - bielizna maluchów, bluzki, śpioszki, kaftaniki, pajacyki, zabawki tekstylne, czyli wszystko to co noworodek, niemowlę i maluch może gryźć lub ssać.
• zawsze - bielizna pościelowa i okrycia od noworodka do co najmniej wieku nastoletniego. Pościel z Oeko-Tex, kołdry z Oeko-Tex oraz poduszki z Oeko-Tex, a także prześcieradła, narzuty i koce oraz piżamy
• zawsze - elementy ubrania dziecka do 6-go roku życia mające bezpośredni kontakt ze skórą, czyli spodnie, sukienki, dresy, czapeczki, bluzki
• według uznania - ubrania dziecięce niemające bezpośredniego i stałego kontaktu ze skórą dziecka, odzież wierzchnia
• nie wymagane - pozostałe elementy wyposażenia wykonane z tekstyliów, z którymi kontakt dziecka w początkowych miesiącach i latach życia dziecka jest niemożliwy lub mało prawdopodobny

Oczywiście jeśli okaże się, że dziecko jest alergiczne lub występują problemy skórne, należy kryteria zaostrzyć. W przypadku braku jakichkolwiek objawów występowania alergii można je obniżyć.

Podsumowanie

Certyfikat standardu Oeko-Tex to jedno z najważniejszych kryteriów jakościowych jeśli chodzi o tekstylia pozostające w bezpośrednim lub częściowym kontakcie ze skórą. Warto sprawdzać, czy produkty, które planujemy zakupić, są certyfikowane według tego standardu.

Szczególnie istotne jest to w przypadku tych, które mają kontakt z noworodkami, niemowlakami i dziećmi. W dobie zalewu tanich tekstyliów pochodzących z krajów dalekiego wschodu certyfikat Oeko-Tex 100 produktu powinien być absolutnym minimum określającym wymagania dotyczące jakości użytych do produkcji surowców.

Jako jeden z niewielu sklepów w Polsce oferujemy pościel dla dzieci z Oeko-Tex 100, pościel dla niemowlaków z atestem Oeko-Tex standard 100, kołdry antyalergiczne, poduszki antyalergiczne z Oeko-Tex -em i wiele innych akcesoriów dla dzieci certyfikowanych zgodnie z wytycznymi standardu. Kupując w naszym sklepie macie Państwo pewność, iż produkty zostały wykonane z materiałów bezpiecznych i przebadanych pod kątem obecności substancji szkodliwych. W razie potrzeby służymy też pomocą i naszym doświadczeniem w kwestii jakości tekstyliów domowych dla dzieci.

Użyte w artykule informacje, grafiki oraz znaki towarowe są własnością Stowarzyszenia International Association for Research and Testing in the Field of Textile Ecology OEKO-TEX® z siedzibą w Szwajcarii. Informacje prezentowane w artykule mają za zadanie popularyzowanie standardu wśród konsumentów i zostały użyte wyłącznie w celach informacyjnych (niekomercyjnie).